Na tropie bobra

Czy wędrując wzdłuż rzeki napotkałeś kiedyś na wiele powalonych drzew z koronami leżącymi w wodzie? Albo dziwacznie obgryzione pnie grubych drzew? Jeżeli tak, to z pewnością była robota bobrów! Wieloletnia ochrona tych zwierząt sprawiła, że ich liczebność znacznie wzrosła. Po pierwszej wojnie światowej bóbr występował tylko w dorzeczu Niemna i Prypeci. Ich liczebność oszacowano na około 235 sztuk. Już wtedy podjęto skuteczne działania ochronne, bo w 1939 roku ich liczebność wzrosła do 400 osobników. Kolejne działania, czyli wzmocnienie puli genowej poprzez sprowadzenie 26 osobników z Woroneża (Federacja Rosyjska) podjęto w 1948 roku. Stan populacji się poprawił, jednak bóbr nadal występował wyłącznie w północno-wschodnich częściach kraju. By rozszerzyć występowanie gatunku na pozostałe regiony kraju niektóre osobniki odławiano i wprowadzano w nowe miejsca. Bobry zasiedlały coraz nowsze terytoria. Obecnie występują już w całym kraju. Ich obecność odnotowano także w ostatnich latach w Tatrzańskim Parku Narodowym, gdzie nigdy wcześniej nie były stwierdzane. Również u nas, w Beskidzie Śląskiem, nad brzegami Wisły zadomowiły się bobry. Od co najmniej od 2010 roku ślady ich żerowania widywane były w Ustroniu-Polanie.

Te duże ssaki roślinożercami, zjadają głównie korzenie drzew i części roślin – łyko, łodygę i korę. Żerują w obrębie rzeki oraz pod wodą. To największe gryzonie w Europie. Zęby bobrów rosną przez całe życie, dlatego zwierzęta te muszą stale zgryzać twarde części roślin, żeby ścierać siekacze. Badania naukowców wykazały, że preferują gatunki o miękkim drewnie – tobole lub wierzby. Grubość drzew nie ma znaczenia – padają sztuki zarówno cienkie jak i grube, co widać na załączonych fotografiach. Drzewa oraz gałęzie są im potrzebne nie tylko jako pokarm. Bobry to doskonali budowniczy. Konstruują swoje domy, zwane żeremiami oraz mocne tamy, dzięki którym spiętrzają wodę. Z przyrodniczego punktu widzenia działalność bobra jest bardzo korzystna. Spowolnienie biegu rzek ogranicza erozję brzegów i koryta rzeki, a rozlewająca się w sąsiedztwie rzeki woda nawadnia okoliczne pola i poprawia mikroklimat. Z drugiej jednak strony zalewanie okolicznych pól wprowadza konflikt między bobrem a człowiekiem. Działalność bobrów powoduje znaczne straty w uprawach rolniczych. W rejonach nasilonych konfliktów bobry są odławiane, a następnie przesiedlane w inne miejsca.

Bobry są bardzo płochliwe, ciężko je spostrzec również dlatego, że żerują nocą, a w dzień śpią w żeremiach. Nie zapadają w sen zimowy. Żyją gromadnie, na ściśle określonych terytoriach, w rodzinach składających się z samca, samicy oraz potomstwa tegorocznego i z lat wcześniejszych. Gody bobrów przypadają na styczeń i luty, a w maju pojawia się od jednego do pięciu młodych.

Zachęcamy do spacerów brzegami rzek. Może komuś uda się spotkanie z bobrem?