Czy w Beskidzie Śląskim da się odnaleźć dziką przyrodę?

Został on ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w celu uczczenia światowego bogactwa dzikiej fauny i flory, a także podnoszenia świadomości na temat wartości przyrody oraz zagrożeń dla jej przetrwania. Czy w Wiśle i jej najbliższej okolicy możemy jeszcze obcować z prawdziwie dziką naturą?

Beskid Śląski cechuje silna antropopresja. Mnóstwo hoteli, pensjonatów i ośrodków narciarskich powoduje, że jest to prawdopodobnie najbardziej zmieniona przez działalność człowieka grupa górska w naszym kraju. Dlatego nie jest łatwo znaleźć tu naprawdę dzikie zakątki. Co nie oznacza, że w ogóle ich nie ma! Znajduje się tu wiele obszarów atrakcyjnych przyrodniczo, zamieszkałych przez rzadkie gatunki zwierząt, roślin czy grzybów.

Najcenniejsze z nich są objęte ochroną prawną. Najwyższą formą ochrony przyrody, którą możemy spotkać w Beskidzie Śląskim jest rezerwat przyrody. W całej tej grupie górskiej jest łącznie 9 rezerwatów, z czego 6 leży po polskiej stronie. Tylko w granicach miasta Wisła znajdują się dwa z nich. Opiszmy je nieco szerzej.

Pierwszy rezerwat obejmuje zachodnie stoki Baraniej Góry włącznie ze szczytem położonym na wysokości 1220 m n.p.m. Został on powołany w celu zachowania zbiorowisk leśnych. Na jego obszarze znajdują się źródliska królowej polskich rzek – to tutaj mają swój początek potoki Biała i Czarna Wisełka. Partie szczytowe są porośnięte górnoreglową świerczyną. Jest ona w niewielkim stopniu zmieniona przez człowieka, a rosnące tu świerki osiągają wiek nawet 200 lat. Tereny położone niżej porasta z kolei dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy, gdzie oprócz świerka rosną też jodła i buk. Rezerwat jest miejscem występowania gatunków priorytetowych dla obszarów Natura 2000 – tojadu mocnego morawskiego oraz tocji karpackiej. A jakie gatunki zwierząt można tu spotkać? Na przykład majestatycznego głuszca, jarząbka oraz kilka gatunków sów. Zaglądają tu też przedstawiciele dużych drapieżników – wilk, ryś, okazjonalnie nawet niedźwiedź brunatny.

Drugi rezerwat został powołany w celu ochrony pstrąga potokowego. Obejmuje on cieki wodne i dorzecza: Białej i Czarnej Wisełki, Wisełki (która powstaje w jeziorze Czerniańskim z połączenia się dwóch w.w. potoków) oraz Malinki. Nawiasem mówiąc, dopiero po ujściu potoku Malinka do Wisełki „powstaje” rzeka Wisła. Brzegi potoków porasta wiele gatunków roślin naczyniowych, nierzadko objętych ochroną gatunkową. Najbardziej rozpoznawalne są kwitnące licznie wczesną wiosną dwa gatunki lepiężnika – biały i różowy. W źródliskach Wisły można spotkać różnych przedstawicieli świata płazów, a także zaobserwować pluszcza – ptaka związanego z górskimi potokami.

Funkcje ochronne rezerwatu Wisła są zagrożone z powodu działalności człowieka (regulacja potoków, intensywna zabudowa etc.). W jej wyniku, bez sztucznego zarybiania, pstrąg potokowy na tym obszarze najprawdopodobniej całkowicie by wyginął.

Oba rezerwaty można odwiedzić podczas jednej wycieczki! Polecamy 16-kilometrowy spacer wzdłuż ścieżki dydaktyczno-przyrodniczej na Baranią Górę. Rozpoczyna się ona przy leśniczówce w Wiśle Czarne. Doliną Czarnej Wisełki prowadzi na szczyt, przechodząc obok schroniska PTTK na Przysłopie pod Baranią Górą. Ze szczytu schodzi w kierunku Doliny Białej Wisełki, mijając po drodze Kaskady Rodła. Jest to zespół ok. 20 przepięknych wodospadów i progów wodnych. Ścieżka kończy się przy strażnicy OSP w Wiśle Czarnem.

Przez całą drogę towarzyszyć nam będą interesujące tablice informacyjne, które spodobają się zarówno bardzo młodym, jak i dorosłym turystom. Tym bardziej, że kilka lat temu zostały one odnowione i można na nich podziwiać przepiękne zdjęcia profesjonalnych fotografów, a także rysunki Tomasza Samojlika przedstawiające życie głuszców.

A osobom, które z różnych przyczyn nie mogą udać się na tę dość wymagającą wycieczkę, a chciałyby poznać przyrodę Beskidu Śląskiego, polecamy odwiedziny naszego Centrum! Można tu zobaczyć m.in. interesujący film na temat dzikich zwierząt występujących na terenie Wisły.

NK